အုပ္ထိန္းျခင္းရွိသျဖင့္ ေယာက္်ားတို႔ မသြားလာအပ္ေသာ မိန္းမ ၂၀-ဟူလို။
(၁) မာတု ရကၡိတ- အမိအုပ္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၂) ပိတု ရကိၡတ- အဘ အုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၃) မာတာပိတု ရကိၡတ- မိဘ ၂-ပါးအုပ္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၄) ဘာတု ရကိၡတ- ေမာင္ႀကီးေမာင္ငယ္ အုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၅) ဘဂိနိ ရကိၡတ- အစ္မႀကီး အစ္မငယ္အုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၆) ဥာတိ ရကိၡတ- ေဆြမ်ိဳးအုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၇) ေဂါတၱ ရကိၡတ- အႏြယ္တူ အုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၈) ဓမၼရကိၡတ- သီတင္းသံုးေဖၚ ေစာင့္ေရွာက္အုပ္ထိန္းေသမိန္းမ။
မွတ္ခ်က္။ ။ ၎ ၈-ေယာက္ေသာမိန္းမတို႔ကား သူတို႔မွာ ကံမထိုက္၊ သြားလာလြန္က်ဴးသူ ေယာက္်ားမ်ားမွာသာ ကံထိုက္သည္ဟူ၏။
(၉) သာရကၡာ- ထိမ္းျမားေၾကာင္းလမ္းၿပီးသူ 'လက္ထပ္ၿပီးသူ' လင္အုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၁၀) သ ပရိဒ႑ာ- မင္းတို႔ေကာက္ယူရန္သတ္မွတ္လ်က္ ဒဏ္ထားၿပီးလွ်င္ အုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၁၁) ဓနကၠီတာ- ဥစၥာျဖင့္၀ယ္ယူလ်က္ မယားအျဖစ္ထားေသာမိန္းမ၊
(၁၂) ဆႏၵ ၀ါသိနီ- သေဘာတူအလိုတူ၍ ညားေနေသာမိန္းမ၊
(၁၃) ေဘာဂ ၀ါသိနီ- စည္းစိမ္ေပး၍ ေပါင္းေဖၚေသာ မိန္းမ၊
(၁၄) ပဋ၀ါသိနီ- ပုဆိုးေပး၍ "ပုဆိုး တန္းတင္"ျပဳ၍ေနေသာမိန္းမ၊
(၁၅) ၾသဒ ပတၱကိနီ- ေရခြက္၌ လက္ဆံုခ်၍မိဘႏွစ္ပါး ထိန္းျမားေပးေသာမိန္းမ၊
(၁၆) ၾသဘဋ စုမၺဋာ- ေခါင္းခုကိုခ်၍ လင္မယားအျဖစ္ေနေသာ မိန္းမ၊
(၁၇) ဒါသီ စ ဘရိယာ စ- ကြၽန္လည္းျဖစ္ မယားလည္းျဖစ္ေသာ မိန္းမ၊
(၁၈) ကမၼကာရီ စ ဘရိယာ စ- အမႈလုပ္လည္းျဖစ္ မယားလည္းျဖစ္ေသာ မိန္းမ၊
(၁၉) ဓဇာ ဟဋာ- စစ္ေျမျပင္မွ ေဆာင္ယူခဲ့ေသာမိန္းမ၊
(၂၀) မုဟုတၱိကာ- တစ္ခဏၰမွ် ေပါင္းေဖၚရန္ငွားရမ္းထားေသာ ေခတၱမယားျဖစ္သူမိန္းမ။
မွတ္ခ်က္။ ။ ၎င္း ၁၂-ေယာက္ေသာမိန္းမမ်ားကို သြားလာလြန္က်ဴးခဲ့မူ လင္ရွိမယားျဖစ္၍ မိန္းမေရာေယာက်္ားပါ ႏွစ္ဦးစလံုး ကံထိုက္သည္ဟူ၏၊ အက်ယ္ကိုလိုမူ ပါရာဇိကဏ္ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာဋီကာ။ အ႒သာလိနီ အ႒ကထာ မူလဋီကာမွာ ႐ႈပါေလ။
Wednesday, September 21, 2011
ေကာသလအိမ္မက္ ၁၆-ခ်က္။ ။
သုတ ကာမီတို႔အတြက္ အေမး အေျဖကိစၥၿပီး ရွစ္လံုးဖြဲ႕ျမန္မာကဗ်ာ၊ စီကံုးသူလယ္တီပ႑ိတဆရာ-ဦးေမာင္ႀကီးအားဂုဏ္ျပဳလ်က္ ေဖၚျပပါသည္။ အက်ယ္ ေတရသကဏ္ဋီကာ'ပ'၌ ၾကည့္။
(၁) အေမး ။ ႏြားနက္ေလးခု၊ ေ၀ွ႕မႈဟန္ျပင္၊ မေ၀ွ႕ၾကဘဲ၊ ေရွာင္လြဲသည္ျမင္။
အေျဖ ။ အေရွ႕အေနာက္၊ ေတာင္ ေျမာက္ မိုးဆင္၊ ျခိမ္းသံေပး မိုးေ၀းလြင့္ေပ်ာက္စင္။
(၂) အေမး ။ ေျမကမ<က၊ ငယ္လွသစ္ပင္၊ ဖူးငံုရင့္ၿပီး၊ ပြင့္သီးေတြ႕ျမင္။
အေျဖ ။ အရြယ္မမွ်၊ ပ်ိဳမ လံုခင္၊ သမီးသား၊ လင္ထား အိမ္ေထာင္ဆင္။
(၃) အေမး ။ ယေန႔ဖြားစ၊ ႏြားမႏို႔သာ၊ မိခင္ႏြားႀကီး၊ စို႔ၿပီးေနရွာ။
အေျဖ ။ သမီးႏွင့္သား၊ စီးပြားဆိုင္ရာ၊ မိႏွင့္ဖ၊ ေကြၽးမွစားရမွာ။
(၄) အေမး ။ ႏြားႀကီးမႀကိဳက္၊ ၀န္တိုက္ႏြားေယ္၊ မ႐ုန္းႏိုင္ဘဲ၊ ၀ပ္လဲေနတယ္။
အေျဖ ။ ႀကီးသူပယ္ရွား၊ ေျမႇာက္ထားလူငယ္၊ တိုင္းျပည္ေရး၊ ႐ႈပ္ေထြးေပြေတာ့မယ္။
(၅) အေမး ။ ခံတြင္းႏွစ္ခြ၊ ျမင္းလွရာဇာ၊ ေကြၽးေမြးသမွ်၊ မ၀ႏိုင္ပါ။
အေျဖ ။ မႉးမတ္မင္းစိုး၊ လာဘ္ထိုးသူရွာ၊ ႏွစ္ဘက္စား၊ တရားစီရင္မွာ။
(၆) အေမး ။ ေခြးအိုထံဆက္၊ ေရႊခြက္သိန္းတန္၊ က်င္ငယ္အျမဲ၊ ခြက္ထဲစြန္႔ျပန္။
အေျဖ ။ မ်ိဳးျမတ္သမီး၊ ပစၥည္းမက္ဟန္၊ အမ်ိဳးယုတ္၊ လင္လုပ္ေပါင္းဆက္ဆံ။
(၇) အေမး ။ ေရွ႕ကက်စ္ခ်၊ လြန္စႀကိဳးကုိ၊ ေခြးမခုိးစား၊ ကိုက္၀ါးကာမ်ိဳ။
အေျဖ ။ လင္ႀကီးပစၥည္း၊ သိမ္းဆည္းမသို၊ လင္ငယ္အား မယားေလာကြတ္ပို။
(၈) အေမး ။ အိုးငယ္ခ်ည္းႏွီး၊ အိုးႀကီးေရလွ်ံ၊ အိုးႀကီးကိုဘဲ၊ ေရဆြဲေလာင္းျပန္။
အေျဖ ။ ဆင္းရဲသူမ်ား၊ ၀တ္စားမက်န္၊ အခြန္တြက္၊ ႏွိပ္စက္ေငြေကာက္ခံ။
(၉) အေမး ။ ၾကာမ်ိဳးငါး၀၊ ပြင့္ၾကေရကန္၊ ေရလယ္ေနာက္လ်က္၊ ကမ္းဘက္ၾကည္ျပန္။
အေျဖ ။ ၿမိဳ႕တြင္းေပြ႐ႈပ္၊ ခြန္တုတ္ေကာက္ခံ၊ ၿမိဳ႕ျပင္ထြက္၊ ျပည့္ႏွက္စည္ကားရန္။
(၁၀) အေမး ။ တစ္အိုးတည္းခ်က္၊ အက်က္မညီ၊ ထမင္းမာဆတ္၊ ေပ်ာ့နပ္သံုးလီ။
အေျဖ ။ မင္းႏွင့္လူမ်ား၊ တရားမညီ၊ မိုးသံုးစား၊ ကြက္ၾကားရြာခ်မည္။
(၁၁) အေမး ။ ေမႊးထံုနဲ႔ၾကဴး၊ စႏၵကူးသိန္းတန္၊ ပုန္းရည္ႏွင့္လဲ၊ သံုးစြဲစားျပန္။
အေျဖ ။ အလဇၨီမ်ား၊ တရားဖိုးတန္၊ ေငြႏွင့္လဲ၊ အျမဲေဟာမည္မွန္။
(၁၂) အေမး ။ သံေၾကးမေပါင္း၊ ဘူးေတာင္း ဘူးအံု၊ ေရတြင္စုပ္စုပ္၊ နစ္ျမဳပ္လံုးစံု။
အေျဖ ။ ပညာရွိမ်ား၊ စကားဥႆံု၊ ေျပာသမွ်၊ ေလာကမသံုးကုန္။
(၁၃) အေမး ။ အိမ္လံုး ေတာင္လံုး၊ ေက်ာက္တံုးေက်ာက္ဖ်ာ၊ ေရမွာဘြားဘြား၊ ထင္ရွားေပၚလာ။
အေျဖ ။ ရဟန္းရွင္ဆိုး၊ လူဆိုးမ်ားသာ၊ ဂုဏ္ေရာင္တိုး၊ တန္ခိုးေပၚထြက္မွာ။
(၁၄) အေမး ။ အဆိပ္ျပင္းေတာက္၊ ေမေဟာက္ႀကီးကို၊ ဖားငယ္မမ်ား၊ ကိုက္၀ါးကာမ်ိဳ။
အေျဖ ။ ကညာယူထား၊ သက္ၾကားဘိုးအို၊ မယားဆဲ၊ အျမဲေအာ္ေငါက္ဆို။
(၁၅) အေမး ။ အဆင္းမည္းနက္၊ က်ီးငွက္ထံမွာ၊ ေရႊဟသၤာမ်ား၊ ခစားေနရွာ။
အေျဖ ။ ပညာသီလ၊ ျပည့္၀သူဟာ၊ သူယုတ္အား၊ ၀ပ္တြားေနရမွာ။
(၁၆) အေမး ။ ဆိတ္ကိုျမင္ျငား၊ ေၾကာက္အားျပင္းထန္၊ ျခေသၤ့သစ္က်ား၊ ခုန္လႊားေျပးျပန္။
အေျဖ ။ သူယုတ္မာမ်ား၊ ေထာင္လႊားႏိုင္ငံ၊ သူေတာ္ေကာင္း ပုန္းေအာင္းေတာၿမိဳင္ယံ။
(၁) အေမး ။ ႏြားနက္ေလးခု၊ ေ၀ွ႕မႈဟန္ျပင္၊ မေ၀ွ႕ၾကဘဲ၊ ေရွာင္လြဲသည္ျမင္။
အေျဖ ။ အေရွ႕အေနာက္၊ ေတာင္ ေျမာက္ မိုးဆင္၊ ျခိမ္းသံေပး မိုးေ၀းလြင့္ေပ်ာက္စင္။
(၂) အေမး ။ ေျမကမ<က၊ ငယ္လွသစ္ပင္၊ ဖူးငံုရင့္ၿပီး၊ ပြင့္သီးေတြ႕ျမင္။
အေျဖ ။ အရြယ္မမွ်၊ ပ်ိဳမ လံုခင္၊ သမီးသား၊ လင္ထား အိမ္ေထာင္ဆင္။
(၃) အေမး ။ ယေန႔ဖြားစ၊ ႏြားမႏို႔သာ၊ မိခင္ႏြားႀကီး၊ စို႔ၿပီးေနရွာ။
အေျဖ ။ သမီးႏွင့္သား၊ စီးပြားဆိုင္ရာ၊ မိႏွင့္ဖ၊ ေကြၽးမွစားရမွာ။
(၄) အေမး ။ ႏြားႀကီးမႀကိဳက္၊ ၀န္တိုက္ႏြားေယ္၊ မ႐ုန္းႏိုင္ဘဲ၊ ၀ပ္လဲေနတယ္။
အေျဖ ။ ႀကီးသူပယ္ရွား၊ ေျမႇာက္ထားလူငယ္၊ တိုင္းျပည္ေရး၊ ႐ႈပ္ေထြးေပြေတာ့မယ္။
(၅) အေမး ။ ခံတြင္းႏွစ္ခြ၊ ျမင္းလွရာဇာ၊ ေကြၽးေမြးသမွ်၊ မ၀ႏိုင္ပါ။
အေျဖ ။ မႉးမတ္မင္းစိုး၊ လာဘ္ထိုးသူရွာ၊ ႏွစ္ဘက္စား၊ တရားစီရင္မွာ။
(၆) အေမး ။ ေခြးအိုထံဆက္၊ ေရႊခြက္သိန္းတန္၊ က်င္ငယ္အျမဲ၊ ခြက္ထဲစြန္႔ျပန္။
အေျဖ ။ မ်ိဳးျမတ္သမီး၊ ပစၥည္းမက္ဟန္၊ အမ်ိဳးယုတ္၊ လင္လုပ္ေပါင္းဆက္ဆံ။
(၇) အေမး ။ ေရွ႕ကက်စ္ခ်၊ လြန္စႀကိဳးကုိ၊ ေခြးမခုိးစား၊ ကိုက္၀ါးကာမ်ိဳ။
အေျဖ ။ လင္ႀကီးပစၥည္း၊ သိမ္းဆည္းမသို၊ လင္ငယ္အား မယားေလာကြတ္ပို။
(၈) အေမး ။ အိုးငယ္ခ်ည္းႏွီး၊ အိုးႀကီးေရလွ်ံ၊ အိုးႀကီးကိုဘဲ၊ ေရဆြဲေလာင္းျပန္။
အေျဖ ။ ဆင္းရဲသူမ်ား၊ ၀တ္စားမက်န္၊ အခြန္တြက္၊ ႏွိပ္စက္ေငြေကာက္ခံ။
(၉) အေမး ။ ၾကာမ်ိဳးငါး၀၊ ပြင့္ၾကေရကန္၊ ေရလယ္ေနာက္လ်က္၊ ကမ္းဘက္ၾကည္ျပန္။
အေျဖ ။ ၿမိဳ႕တြင္းေပြ႐ႈပ္၊ ခြန္တုတ္ေကာက္ခံ၊ ၿမိဳ႕ျပင္ထြက္၊ ျပည့္ႏွက္စည္ကားရန္။
(၁၀) အေမး ။ တစ္အိုးတည္းခ်က္၊ အက်က္မညီ၊ ထမင္းမာဆတ္၊ ေပ်ာ့နပ္သံုးလီ။
အေျဖ ။ မင္းႏွင့္လူမ်ား၊ တရားမညီ၊ မိုးသံုးစား၊ ကြက္ၾကားရြာခ်မည္။
(၁၁) အေမး ။ ေမႊးထံုနဲ႔ၾကဴး၊ စႏၵကူးသိန္းတန္၊ ပုန္းရည္ႏွင့္လဲ၊ သံုးစြဲစားျပန္။
အေျဖ ။ အလဇၨီမ်ား၊ တရားဖိုးတန္၊ ေငြႏွင့္လဲ၊ အျမဲေဟာမည္မွန္။
(၁၂) အေမး ။ သံေၾကးမေပါင္း၊ ဘူးေတာင္း ဘူးအံု၊ ေရတြင္စုပ္စုပ္၊ နစ္ျမဳပ္လံုးစံု။
အေျဖ ။ ပညာရွိမ်ား၊ စကားဥႆံု၊ ေျပာသမွ်၊ ေလာကမသံုးကုန္။
(၁၃) အေမး ။ အိမ္လံုး ေတာင္လံုး၊ ေက်ာက္တံုးေက်ာက္ဖ်ာ၊ ေရမွာဘြားဘြား၊ ထင္ရွားေပၚလာ။
အေျဖ ။ ရဟန္းရွင္ဆိုး၊ လူဆိုးမ်ားသာ၊ ဂုဏ္ေရာင္တိုး၊ တန္ခိုးေပၚထြက္မွာ။
(၁၄) အေမး ။ အဆိပ္ျပင္းေတာက္၊ ေမေဟာက္ႀကီးကို၊ ဖားငယ္မမ်ား၊ ကိုက္၀ါးကာမ်ိဳ။
အေျဖ ။ ကညာယူထား၊ သက္ၾကားဘိုးအို၊ မယားဆဲ၊ အျမဲေအာ္ေငါက္ဆို။
(၁၅) အေမး ။ အဆင္းမည္းနက္၊ က်ီးငွက္ထံမွာ၊ ေရႊဟသၤာမ်ား၊ ခစားေနရွာ။
အေျဖ ။ ပညာသီလ၊ ျပည့္၀သူဟာ၊ သူယုတ္အား၊ ၀ပ္တြားေနရမွာ။
(၁၆) အေမး ။ ဆိတ္ကိုျမင္ျငား၊ ေၾကာက္အားျပင္းထန္၊ ျခေသၤ့သစ္က်ား၊ ခုန္လႊားေျပးျပန္။
အေျဖ ။ သူယုတ္မာမ်ား၊ ေထာင္လႊားႏိုင္ငံ၊ သူေတာ္ေကာင္း ပုန္းေအာင္းေတာၿမိဳင္ယံ။
Tuesday, September 20, 2011
ပ်က္စီးသြားတဲ့ေမ်ာ္လင့္ခ်က္အလင္းေရာင္
ေကာင္ေလးေရ
မင္းေရာငါ့ကို လြမ္းေနမွာလား
အခုလို
ညေနခင္းတိုင္း
မိုးစက္ကေလးေတြတဖြဲဖြဲရြာတိုင္း
ငါကေတာ့ မင္းကို အရမ္းသတိရေနမိပါတယ္
ခ်စ္သူေကာင္ေလးရယ္။
ေမဦးမိုးပြင့္ေတြနဲ႔အတူ
ညေနခင္း ေက်ာင္းဆင္းခ်ိန္ေလးတစ္ခုမွာ
ငါ တို႔ စေတြ႔ခဲ့ၾကတယ္။
ဆံပင္ရွည္ရွည္နက္နက္ေတြနဲ႔
ခ်စ္စရာမ်က္၀န္းေလးတစ္စံုကို
ငါသိပ္ခ်စ္တယ္။
စကားေျပာတုိင္း “ က်ေနာ္.. က်ေနာ္ ” နဲ႔ေျပာတတ္တဲ့
မင္းစကားသံေလးေတြကို ငါရင္ခုန္တယ္။
“ စကား၀ါေဆာင္ေရွ႔က ခံုတန္းကေလးေတြမွာ
ညေနခင္း ေျမနီလမ္းကေလးေပၚမွာ
ဧရာ၀တီျမစ္ေသာင္ျပင္ျဖဴလြလြေတြေပၚမွာ
တန္႔ၾကည္ေတာင္တန္းႀကီးနံေဘးမွာ
ငါတို႔စကားေတြေျပာခဲ့ၾကတယ္။
“ က်ေနာ္.. က်ေနာ္ ” နဲ႔ ေျပာတဲ့မင္းကို
တို႔သိပ္ခ်စ္ပါတယ္။
ခ်စ္သူေကာင္ေလးရယ္
အခုမင္းဘယ္ဆီမ်ားေရာက္ေနသလဲကြယ္
ခ်စ္သက္တမ္း (၂) ႏွစ္အတြင္းမွာ
ငါတို႔သိပ္ခ်စ္ခဲ့ၾက
ဧရာ၀တီကို သက္ေသတည္
တန္႔ၾကည္ေတာင္တန္းႀကီးေတြကို ပံုခိုင္း
တသက္မခြဲေၾကး ငါတို႔ေတြ သစၥာထားခဲ့ၾကတယ္။
“ အခ်စ္တစ္ခုတည္းနဲ႔ ဘ၀က မျပည့္စံုဖူး ” တဲ့
ငါတို႔ ခ်စ္သူ ႏွစ္ေယာက္မွာေတာ့
“ အခ်စ္ ” ပဲကံုလံု ႁကြယ္၀တယ္။
“ က်ေနာ္တို႔ ဘ၀ေရွ႔ေရးအတြက္
က်ေနာ္ႀကိဳးစားမယ္ ” လို႔ေျပာၿပီး
မင္းအေ၀းကို ထြက္သြားခဲ့တယ္။
အခုဆိုရင္ ေမဦးမိုးေတြလဲ
သံုးႀကိမ္တိုင္တိုင္ ရြာသြန္းခဲ့ၿပီ
စာမလာ သတင္းမၾကား
မင္းဘယ္ဆီမ်ားေရာက္ေနသလဲကြယ္။
ျပန္လာခဲ့ပါေတာ့
“ ေငြေၾကး ” မျပည့္စံုရင္ေနပါေစ
တို႔ဘ၀ကို အခ်စ္ေတြနဲ႔ပဲ တည္ေဆာက္ရေအာင္ပါ။
ျပန္လာခဲ့ပါေတာ့ကြယ္
တုိ႔ မင္းကို သိပ္လြမ္းေနၿပီ ခ်စ္သူေကာင္ေလးရယ္။ ။
မင္းေရာငါ့ကို လြမ္းေနမွာလား
အခုလို
ညေနခင္းတိုင္း
မိုးစက္ကေလးေတြတဖြဲဖြဲရြာတိုင္း
ငါကေတာ့ မင္းကို အရမ္းသတိရေနမိပါတယ္
ခ်စ္သူေကာင္ေလးရယ္။
ေမဦးမိုးပြင့္ေတြနဲ႔အတူ
ညေနခင္း ေက်ာင္းဆင္းခ်ိန္ေလးတစ္ခုမွာ
ငါ တို႔ စေတြ႔ခဲ့ၾကတယ္။
ဆံပင္ရွည္ရွည္နက္နက္ေတြနဲ႔
ခ်စ္စရာမ်က္၀န္းေလးတစ္စံုကို
ငါသိပ္ခ်စ္တယ္။
စကားေျပာတုိင္း “ က်ေနာ္.. က်ေနာ္ ” နဲ႔ေျပာတတ္တဲ့
မင္းစကားသံေလးေတြကို ငါရင္ခုန္တယ္။
“ စကား၀ါေဆာင္ေရွ႔က ခံုတန္းကေလးေတြမွာ
ညေနခင္း ေျမနီလမ္းကေလးေပၚမွာ
ဧရာ၀တီျမစ္ေသာင္ျပင္ျဖဴလြလြေတြေပၚမွာ
တန္႔ၾကည္ေတာင္တန္းႀကီးနံေဘးမွာ
ငါတို႔စကားေတြေျပာခဲ့ၾကတယ္။
“ က်ေနာ္.. က်ေနာ္ ” နဲ႔ ေျပာတဲ့မင္းကို
တို႔သိပ္ခ်စ္ပါတယ္။
ခ်စ္သူေကာင္ေလးရယ္
အခုမင္းဘယ္ဆီမ်ားေရာက္ေနသလဲကြယ္
ခ်စ္သက္တမ္း (၂) ႏွစ္အတြင္းမွာ
ငါတို႔သိပ္ခ်စ္ခဲ့ၾက
ဧရာ၀တီကို သက္ေသတည္
တန္႔ၾကည္ေတာင္တန္းႀကီးေတြကို ပံုခိုင္း
တသက္မခြဲေၾကး ငါတို႔ေတြ သစၥာထားခဲ့ၾကတယ္။
“ အခ်စ္တစ္ခုတည္းနဲ႔ ဘ၀က မျပည့္စံုဖူး ” တဲ့
ငါတို႔ ခ်စ္သူ ႏွစ္ေယာက္မွာေတာ့
“ အခ်စ္ ” ပဲကံုလံု ႁကြယ္၀တယ္။
“ က်ေနာ္တို႔ ဘ၀ေရွ႔ေရးအတြက္
က်ေနာ္ႀကိဳးစားမယ္ ” လို႔ေျပာၿပီး
မင္းအေ၀းကို ထြက္သြားခဲ့တယ္။
အခုဆိုရင္ ေမဦးမိုးေတြလဲ
သံုးႀကိမ္တိုင္တိုင္ ရြာသြန္းခဲ့ၿပီ
စာမလာ သတင္းမၾကား
မင္းဘယ္ဆီမ်ားေရာက္ေနသလဲကြယ္။
ျပန္လာခဲ့ပါေတာ့
“ ေငြေၾကး ” မျပည့္စံုရင္ေနပါေစ
တို႔ဘ၀ကို အခ်စ္ေတြနဲ႔ပဲ တည္ေဆာက္ရေအာင္ပါ။
ျပန္လာခဲ့ပါေတာ့ကြယ္
တုိ႔ မင္းကို သိပ္လြမ္းေနၿပီ ခ်စ္သူေကာင္ေလးရယ္။ ။
လိုအပ္သူနဲ့ လိုခ်င္သူ
ေကာင္မေလး
အသားကျဖဴျဖဴ
မ်က္ခံုးေကာင္းေကာင္း
ကိုယ္လံုးလွလွ
ၿပံဳးလိုက္ရင္ ပါးခ်ိဳင့္ေလးနဲ႔
ႏုနယ္ပ်ိဳမ်စ္ ခ်စ္စရာ။
လမ္းေလွ်ာက္ရင္ေမာ္ဒယ္ေလးလို
ေဘးဘယ္ညာ ဘယ္မွမၾကည့္
အိေျႏၵရွင္ေလး
ဘယ္အေဆာင္၊ ဘယ္အတန္းကလဲကြယ္
မင္းကေလးသိပ္လွတယ္။
သိပ္လွလို႔ေငးမိပါတယ္
ေငးရင္းနဲ႔ခ်စ္မိပါတယ္
ခ်စ္မိေတာ့စံုစမ္းမိတယ္
မင္းအေၾကာင္းကိုယ္သိရေတာ့
ရင္နာရတယ္ အခ်စ္ဆံုးရယ္
“ႏွစ္ပုလင္းေပးရင္ ရတယ္တဲ့”
ကိုယ့္ခ်စ္သူ သိပ္လွတဲ့ေကာင္မေလး
“ဖာ” ျဖစ္ေနပါေရာလား။
မွတ္ခ်က္။ ႏွစ္ပုလင္းဆိုသည္မွာ က်ပ္ႏွစ္ေသာင္း။
အသားကျဖဴျဖဴ
မ်က္ခံုးေကာင္းေကာင္း
ကိုယ္လံုးလွလွ
ၿပံဳးလိုက္ရင္ ပါးခ်ိဳင့္ေလးနဲ႔
ႏုနယ္ပ်ိဳမ်စ္ ခ်စ္စရာ။
လမ္းေလွ်ာက္ရင္ေမာ္ဒယ္ေလးလို
ေဘးဘယ္ညာ ဘယ္မွမၾကည့္
အိေျႏၵရွင္ေလး
ဘယ္အေဆာင္၊ ဘယ္အတန္းကလဲကြယ္
မင္းကေလးသိပ္လွတယ္။
သိပ္လွလို႔ေငးမိပါတယ္
ေငးရင္းနဲ႔ခ်စ္မိပါတယ္
ခ်စ္မိေတာ့စံုစမ္းမိတယ္
မင္းအေၾကာင္းကိုယ္သိရေတာ့
ရင္နာရတယ္ အခ်စ္ဆံုးရယ္
“ႏွစ္ပုလင္းေပးရင္ ရတယ္တဲ့”
ကိုယ့္ခ်စ္သူ သိပ္လွတဲ့ေကာင္မေလး
“ဖာ” ျဖစ္ေနပါေရာလား။
မွတ္ခ်က္။ ႏွစ္ပုလင္းဆိုသည္မွာ က်ပ္ႏွစ္ေသာင္း။
အမုန္ေလးပါ၊ ကိုယ္ခ်င္းစာ..
လင္းလက္တဲ့ ဓါတ္မီးတိုင္ေအာက္မွာပါပဲ
မရွက္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး
မနက္ျဖန္အတြက္ ဆန္၀ယ္ရဖို႔ပဲအေရးႀကီးတယ္။
“အစ္ကို.. သြားမလား”
ေတြ႔ကရာေယာကၤ်ားကို စည္း႐ံုး
စိတ္၀င္စားရွင္ေစ်းၫွိ
တခ်ိဳ႔က ေအာ္ေငါက္
တခ်ိဳ႔က ေလွာင္ေျပာင္သြား
တတ္ႏိုင္ဘူးကြယ္၊ ဒါပဲက်မဘ၀
ရွက္ရမွန္းေၾကာက္ရမွန္း သိႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။
မိန္းမတို႔ အိေျႏၵ ေရႊေပးလို႔မရတဲ့
အဘြားတို႔၊ အေမတို႔ေခတ္က ဆို႐ိုးစကား
က်မ ဒါေတြဂရုစိုက္ေနရင္ က်မကိုမွီခိုေနတဲ့မိသားစု
ထမင္းငတ္ၾကလိမ့္မယ္။
မနက္ျဖန္အတြက္
၀မ္းေရးက အေရးႀကီးတယ္
ပန္းနာသည္ အေဖ့အတြက္ ေဆး၀ယ္ရဦးမယ္
နာတာရွည္ အေမက အိမ္မွာေမွ်ာ္ေနလိမ့္မယ္
ေမာင္ေလး ညီမေလးေတြလည္း
ေက်ာင္းထြက္ၿပီး ႀကံဳရာအလုပ္ လုပ္ေနၾကတယ္။
အခုေလာေလာဆယ္
ေဖာက္သည္ရဖို႔ပဲ အေရးႀကီးတယ္
လူဆိုတာ ေသမ်ိဳးပဲ
ေအအိုင္ဒီအက္စ္နဲ႔မေသခင္
အခုေလာေလာဆယ္ ထမင္းငတ္ၿပီးအေသမခံႏိုင္ဘူး
ေဟာဟိုမွာ.. ေဖာက္သည္တစ္ေယာက္လာေနၿပီ
မိန္းမမာယာ အျပည့္နဲ႔ ေစ်းေခၚလိုက္မယ္
“ အစ္ကို.. သြားမလား ” ။ ။
မရွက္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး
မနက္ျဖန္အတြက္ ဆန္၀ယ္ရဖို႔ပဲအေရးႀကီးတယ္။
“အစ္ကို.. သြားမလား”
ေတြ႔ကရာေယာကၤ်ားကို စည္း႐ံုး
စိတ္၀င္စားရွင္ေစ်းၫွိ
တခ်ိဳ႔က ေအာ္ေငါက္
တခ်ိဳ႔က ေလွာင္ေျပာင္သြား
တတ္ႏိုင္ဘူးကြယ္၊ ဒါပဲက်မဘ၀
ရွက္ရမွန္းေၾကာက္ရမွန္း သိႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။
မိန္းမတို႔ အိေျႏၵ ေရႊေပးလို႔မရတဲ့
အဘြားတို႔၊ အေမတို႔ေခတ္က ဆို႐ိုးစကား
က်မ ဒါေတြဂရုစိုက္ေနရင္ က်မကိုမွီခိုေနတဲ့မိသားစု
ထမင္းငတ္ၾကလိမ့္မယ္။
မနက္ျဖန္အတြက္
၀မ္းေရးက အေရးႀကီးတယ္
ပန္းနာသည္ အေဖ့အတြက္ ေဆး၀ယ္ရဦးမယ္
နာတာရွည္ အေမက အိမ္မွာေမွ်ာ္ေနလိမ့္မယ္
ေမာင္ေလး ညီမေလးေတြလည္း
ေက်ာင္းထြက္ၿပီး ႀကံဳရာအလုပ္ လုပ္ေနၾကတယ္။
အခုေလာေလာဆယ္
ေဖာက္သည္ရဖို႔ပဲ အေရးႀကီးတယ္
လူဆိုတာ ေသမ်ိဳးပဲ
ေအအိုင္ဒီအက္စ္နဲ႔မေသခင္
အခုေလာေလာဆယ္ ထမင္းငတ္ၿပီးအေသမခံႏိုင္ဘူး
ေဟာဟိုမွာ.. ေဖာက္သည္တစ္ေယာက္လာေနၿပီ
မိန္းမမာယာ အျပည့္နဲ႔ ေစ်းေခၚလိုက္မယ္
“ အစ္ကို.. သြားမလား ” ။ ။
ဇနီးမယားမ်ားအေၾကာင္း
မယား ၅-ပါး၊ ပယ္စြန္႔ထား၊ မိန္႔ၾကား ဓမၼသတ္။ ။ ကြာစြန္႔အပ္ေသာ မယား ငါးပါးဟူ၏၊ ေရွ႕ ၃-ပါးကို မကြာလိုကလည္း ေနႏိုင္သည္၊ က၀ိလကၡဏာဒီပနီက်မ္းမွ။
(၁) ျမံဳေသာမယား၊ ရွစ္ႏွစ္ ငံ့ေစာင့္ရမည္၊
(၂) သၼီးမိန္းမသာ ဖြားေသာမယား၊ ရွစ္ေယာက္ ဆယ္ေယာက္အထိ ေမြးေအာင္ ေစာင့္ငံ့ရမည္၊
(၃) ႏူေသာမယား၊ ကြာလိုက ကြာေစ၊
(၄) လင္ေစာင္ ေမ်ာက္မ ထားေသာ မယား၊
(၅) အမ်ိဳးတို႕၏ အက်င့္တရားကဖ်က္ေသာ မယား။
မယား အျပား ၇-ပါး။ ။ သတၱဂၤုတၱရပါဠိေတာ္။ ၄၆၆ ။႒။ ၁၇၇။ ဇာတ္ပါဠိေတာ္။ ပ-အုပ္။ ၇၈ ။႒။ ၃၁၃-တို႔၌ အက်ယ္႐ႈပါ။ ၎င္းသ႐ုပ္ကို မဃေဒ၀ လကၤာစကားရပ္ျဖင့္ သိရာ၏။ 'မယားခုႏွစ္မ်ိဳး၊ ရွိျမဲ႐ိုးတြင္၊ သူခိုးအရွင္၊ လူသတ္သြင္သို႔၊ အၾကင္မယား၊ လား၏ငရဲ၊ အျမဲမွတ္ဘိ၊ အမိတမွ်၊ ႏွမ မယြန္း၊ ခင္ပြန္းတသြယ္၊ ကြၽန္ႏွယ္ေလးျဖာ၊ မယားမွာကား၊ နိမၼာနတ္ျပည္၊ လားျမဲမည္၏၊ ယင္းသည္ေလးသြယ္၊ မယား၀ယ္လည္း၊ ကြၽန္ႏွယ္အလား၊ ထိုမယားမူ၊ ေယာက္်ားဆုပန္၊ နိဗၺာန္ဆုေကာင္း၊ ေတာင္းကမလြတ္၊ မခြၽတ္တူတည္၊ ျပည့္ျမဲမည္၏'။
မယားအရာ၊ ေျမာက္ေၾကာင္းမွာ၊ ၁၀-ျဖာ က်မ္းအထြက္။ ။ 'ဓနကၠိတာ ဒေယာ ဒသ ဘရိယာ' ဟူေသာ ေတရသကဏ္ ဋီကာပါဌ္အရ မယားအရာ ေျမာက္ျခင္း၏ အေၾကာင္း ဆယ္ပါးကို သိရာ၏၊ ၎င္းအက်ယ္ကို (အုပ္ထိန္းျခင္းရွိေသာ မိန္းမ ၂၀) သ႐ုပ္တြင္ နံပါတ္ ၁၁-မွ စ၍ၾကည့္႐ႈပါေလ။
မယားခိုး အျပား ၇-ပါး။ ။ မယားခိုးမႈ စီရင္ရာ၌ မႏုဓမၼသတ္အလို ေအာက္ပါ ခုႏွစ္ပါးကိုျပသည္။
(၁) ဟတၳဂၢါဟ-လက္စသည္ကိုင္တြယ္သံုးသပ္ျခင္း၊
(၂) ဃရ ပတၱ-လင္မရွိခိုက္ အိမ္သို႕ သြားေယာက္ျခင္း၊
(၃) ဂုယွ႒ာန-လံုျခဳံေသာအရပ္၌ ကာမႏွင့္စပ္ေသာ စကားတို႔ကိုဆိုျခင္း၊
(၄) သလႅာပ-ကာမဂုဏ္ျဖင့္ ေျဖာင္းျဖေျပာဆိုျခင္း၊
(၅) ေသနိ-တင္းတိမ္, ျခင္ေထာင္တြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္ျခင္း၊
(၆) ဒြါရ-တိုက္တံခါးအတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္ျခင္း၊
(၇) ေသယ်-အိပ္ရာခန္းသို႔၀င္ေရာက္ျခင္း။
မယားျမတ္ ၈-ေယာက္။ ။ ေလာကီက်မ္းလာ ဥပေဒသ။
(၁) ထမင္းစားေသာအခါ မိခင္ကဲ့သို႔ ၪပစုလုပ္ေကြၽးတတ္ေသာမယား၊
(၂) လင္ကို အ၀တ္အစားၪပျပင္ဆင္ယင္၍ ေပးတတ္ေသာမယား၊
(၃) လင္ကို ပကတိအခါ၌ ေမာင္ကဲ့သို႔ ႐ိုေသရွက္ေၾကာက္တတ္ေသာမယား၊
(၄) လင္ကို ကြၽန္မသဖြယ္ လုပ္ေကြၽးတတ္ေသာမယား၊
(၅) ေဘးရန္ရွိေသာအခါ အတိုင္အပင္ရေသာ မယား၊
(၆) ကာမကိစၥ၌ လင္၏ ေမြ႔ေလ်ာ္ဘြယ္ကို ၪပက်င့္တတ္ေသာမယား၊
(၇) အေရာင္းအဆင္း၏ တင့္တယ္လွပျခင္းကို ၪပျပင္ ဖီးလိမ္းတတ္ေသာ မယား၊
(၈) လင္၏ အလို၌ သည္းခံႏိုင္ေသာ မယား။
မယားျမတ္တို႔ အက်င့္လကၡဏာ ၆-ပါး။ ။ မိန္းမျမတ္တို႔ လိုက္နာၪပက်င့္ျခင္း အေလ့ျမတ္ ၆-ပါး ဟူ၏၊ မဟာသုဒႆနသုတ္ ပါဠိေတာ္မွ။
(၁) ပုဗၺဳ႒ာယီ-ေရွးဦးစြာ အိပ္ယာမွ ထေလ့ရွိျခင္း၊
(၂) ပစၦာ နိပါတီ-ေနာက္မွ အိပ္ေလ့ရွိျခင္း၊
(၃) ကႎကာရ ပဋိႆာ၀ိဏီ- ျပဳလုပ္ေပးရန္ လင့္ အသံစကားကို အသင့္နာခံေလ့ရွိျခင္း၊
(၄) မနာပ စာရီ-ႏွစ္ျခိဳက္ဘြယ္ကို ျပဳေလ့ရွိျခင္း၊
(၅) ပိယ ၀ါဒိနီ- ခ်စ္ဘြယ္စကားကို ဆိုေလ့ရွိျခင္း၊
(၆) မနာသာပိ ေနာ အဘိစာရီ- ေယာက္်ားတပါးကို စိတ္ျဖင့္မွ် မၾကံစီ မလြန္က်ဴး ေနေလ့ရွိ၏။
မယား၀တ္ ၅-ပါး။ ။ အိမ္ေထာင္ရွင္ေခၚ မယားလုပ္သူတို႔ ျပဳက်င့္ရမည့္ ၀တ္ငါးပါး။
(၁) အိမ္တြင္းမႈ ျပဳဘြယ္တို႔ကို ေစ့ငွစြာ ျပဳလုပ္ရျခင္း၊
(၂) လင္ရွာ၍ ရေသာ ပစၥည္းဥစၥာကို စုေဆာင္းမိေအာင္ သိမ္းတတ္ရျခင္း၊
(၃) မိမိလင္မွ တပါးေယာက္်ားကို မတပ္မက္ မႏွစ္သက္ရျခင္း၊
(၄) မိမိေဆြမ်ိဳး လင္၏ေဆြမ်ိဳးတို႔ကို ေလ်ာ္သလို ေပးကမ္းျဖန္႔ခ်ီရျခင္း၊
(၅) အပ်င္းမထူ အိမ္သူျပီလွစြာ ေနထိုင္ရျခင္း။
(၁) ျမံဳေသာမယား၊ ရွစ္ႏွစ္ ငံ့ေစာင့္ရမည္၊
(၂) သၼီးမိန္းမသာ ဖြားေသာမယား၊ ရွစ္ေယာက္ ဆယ္ေယာက္အထိ ေမြးေအာင္ ေစာင့္ငံ့ရမည္၊
(၃) ႏူေသာမယား၊ ကြာလိုက ကြာေစ၊
(၄) လင္ေစာင္ ေမ်ာက္မ ထားေသာ မယား၊
(၅) အမ်ိဳးတို႕၏ အက်င့္တရားကဖ်က္ေသာ မယား။
မယား အျပား ၇-ပါး။ ။ သတၱဂၤုတၱရပါဠိေတာ္။ ၄၆၆ ။႒။ ၁၇၇။ ဇာတ္ပါဠိေတာ္။ ပ-အုပ္။ ၇၈ ။႒။ ၃၁၃-တို႔၌ အက်ယ္႐ႈပါ။ ၎င္းသ႐ုပ္ကို မဃေဒ၀ လကၤာစကားရပ္ျဖင့္ သိရာ၏။ 'မယားခုႏွစ္မ်ိဳး၊ ရွိျမဲ႐ိုးတြင္၊ သူခိုးအရွင္၊ လူသတ္သြင္သို႔၊ အၾကင္မယား၊ လား၏ငရဲ၊ အျမဲမွတ္ဘိ၊ အမိတမွ်၊ ႏွမ မယြန္း၊ ခင္ပြန္းတသြယ္၊ ကြၽန္ႏွယ္ေလးျဖာ၊ မယားမွာကား၊ နိမၼာနတ္ျပည္၊ လားျမဲမည္၏၊ ယင္းသည္ေလးသြယ္၊ မယား၀ယ္လည္း၊ ကြၽန္ႏွယ္အလား၊ ထိုမယားမူ၊ ေယာက္်ားဆုပန္၊ နိဗၺာန္ဆုေကာင္း၊ ေတာင္းကမလြတ္၊ မခြၽတ္တူတည္၊ ျပည့္ျမဲမည္၏'။
မယားအရာ၊ ေျမာက္ေၾကာင္းမွာ၊ ၁၀-ျဖာ က်မ္းအထြက္။ ။ 'ဓနကၠိတာ ဒေယာ ဒသ ဘရိယာ' ဟူေသာ ေတရသကဏ္ ဋီကာပါဌ္အရ မယားအရာ ေျမာက္ျခင္း၏ အေၾကာင္း ဆယ္ပါးကို သိရာ၏၊ ၎င္းအက်ယ္ကို (အုပ္ထိန္းျခင္းရွိေသာ မိန္းမ ၂၀) သ႐ုပ္တြင္ နံပါတ္ ၁၁-မွ စ၍ၾကည့္႐ႈပါေလ။
မယားခိုး အျပား ၇-ပါး။ ။ မယားခိုးမႈ စီရင္ရာ၌ မႏုဓမၼသတ္အလို ေအာက္ပါ ခုႏွစ္ပါးကိုျပသည္။
(၁) ဟတၳဂၢါဟ-လက္စသည္ကိုင္တြယ္သံုးသပ္ျခင္း၊
(၂) ဃရ ပတၱ-လင္မရွိခိုက္ အိမ္သို႕ သြားေယာက္ျခင္း၊
(၃) ဂုယွ႒ာန-လံုျခဳံေသာအရပ္၌ ကာမႏွင့္စပ္ေသာ စကားတို႔ကိုဆိုျခင္း၊
(၄) သလႅာပ-ကာမဂုဏ္ျဖင့္ ေျဖာင္းျဖေျပာဆိုျခင္း၊
(၅) ေသနိ-တင္းတိမ္, ျခင္ေထာင္တြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္ျခင္း၊
(၆) ဒြါရ-တိုက္တံခါးအတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္ျခင္း၊
(၇) ေသယ်-အိပ္ရာခန္းသို႔၀င္ေရာက္ျခင္း။
မယားျမတ္ ၈-ေယာက္။ ။ ေလာကီက်မ္းလာ ဥပေဒသ။
(၁) ထမင္းစားေသာအခါ မိခင္ကဲ့သို႔ ၪပစုလုပ္ေကြၽးတတ္ေသာမယား၊
(၂) လင္ကို အ၀တ္အစားၪပျပင္ဆင္ယင္၍ ေပးတတ္ေသာမယား၊
(၃) လင္ကို ပကတိအခါ၌ ေမာင္ကဲ့သို႔ ႐ိုေသရွက္ေၾကာက္တတ္ေသာမယား၊
(၄) လင္ကို ကြၽန္မသဖြယ္ လုပ္ေကြၽးတတ္ေသာမယား၊
(၅) ေဘးရန္ရွိေသာအခါ အတိုင္အပင္ရေသာ မယား၊
(၆) ကာမကိစၥ၌ လင္၏ ေမြ႔ေလ်ာ္ဘြယ္ကို ၪပက်င့္တတ္ေသာမယား၊
(၇) အေရာင္းအဆင္း၏ တင့္တယ္လွပျခင္းကို ၪပျပင္ ဖီးလိမ္းတတ္ေသာ မယား၊
(၈) လင္၏ အလို၌ သည္းခံႏိုင္ေသာ မယား။
မယားျမတ္တို႔ အက်င့္လကၡဏာ ၆-ပါး။ ။ မိန္းမျမတ္တို႔ လိုက္နာၪပက်င့္ျခင္း အေလ့ျမတ္ ၆-ပါး ဟူ၏၊ မဟာသုဒႆနသုတ္ ပါဠိေတာ္မွ။
(၁) ပုဗၺဳ႒ာယီ-ေရွးဦးစြာ အိပ္ယာမွ ထေလ့ရွိျခင္း၊
(၂) ပစၦာ နိပါတီ-ေနာက္မွ အိပ္ေလ့ရွိျခင္း၊
(၃) ကႎကာရ ပဋိႆာ၀ိဏီ- ျပဳလုပ္ေပးရန္ လင့္ အသံစကားကို အသင့္နာခံေလ့ရွိျခင္း၊
(၄) မနာပ စာရီ-ႏွစ္ျခိဳက္ဘြယ္ကို ျပဳေလ့ရွိျခင္း၊
(၅) ပိယ ၀ါဒိနီ- ခ်စ္ဘြယ္စကားကို ဆိုေလ့ရွိျခင္း၊
(၆) မနာသာပိ ေနာ အဘိစာရီ- ေယာက္်ားတပါးကို စိတ္ျဖင့္မွ် မၾကံစီ မလြန္က်ဴး ေနေလ့ရွိ၏။
မယား၀တ္ ၅-ပါး။ ။ အိမ္ေထာင္ရွင္ေခၚ မယားလုပ္သူတို႔ ျပဳက်င့္ရမည့္ ၀တ္ငါးပါး။
(၁) အိမ္တြင္းမႈ ျပဳဘြယ္တို႔ကို ေစ့ငွစြာ ျပဳလုပ္ရျခင္း၊
(၂) လင္ရွာ၍ ရေသာ ပစၥည္းဥစၥာကို စုေဆာင္းမိေအာင္ သိမ္းတတ္ရျခင္း၊
(၃) မိမိလင္မွ တပါးေယာက္်ားကို မတပ္မက္ မႏွစ္သက္ရျခင္း၊
(၄) မိမိေဆြမ်ိဳး လင္၏ေဆြမ်ိဳးတို႔ကို ေလ်ာ္သလို ေပးကမ္းျဖန္႔ခ်ီရျခင္း၊
(၅) အပ်င္းမထူ အိမ္သူျပီလွစြာ ေနထိုင္ရျခင္း။
လူမေလး ေခြမခံ့ေသာ ပုဂၢိဳလ္ တက်ိပ္။ ။
သူတပါးတို႔မရိုေသ မေလးစား မေထမဲ့ျမင္ ေအာက္ေမ့ၪပလုပ္ ေျပာဆိုခံရသူဆယ္ေယာက္။
(၁) ၀ိဓ၀ါ- လင္မရွိ, လင္ကင္းေနသူ မိန္းမ၊
(၂) ဒုဗၺလ- အင္အားဗလ မရွိသူ၊
(၃) အ မိတၱ ဥာတိ- ေဆြမ်ိဳး မိတ္ေဆြမရွိသူ၊
(၄) မဟဂၣသ- အစားၾကဴးသူ အစားပုပ္သူ၊
(၅) ဂရုကာဗာဓ- ႀကီးေသာေရာဂါရွိသူ၊
(၆) ပါပမိတၱ- မေကာင္းေသာ မိတ္ေဆြရွိသူ၊
(၇) ဓန ဟီန- မစၥည္းဥစၥာ မရွိသူ၊
(၈) အာစာရ ဟီန- အက်င့္ယုတ္သူ၊
(၉) ကမၼ ဟီန- အလုပ္ မရွိ ပ်င္းရိေသာသူ၊
(၁၀) ပေယာဂ ဟီန- လံု႔လပေယာဂခ်ိဳ႔တဲ့သူ။
(၁) ၀ိဓ၀ါ- လင္မရွိ, လင္ကင္းေနသူ မိန္းမ၊
(၂) ဒုဗၺလ- အင္အားဗလ မရွိသူ၊
(၃) အ မိတၱ ဥာတိ- ေဆြမ်ိဳး မိတ္ေဆြမရွိသူ၊
(၄) မဟဂၣသ- အစားၾကဴးသူ အစားပုပ္သူ၊
(၅) ဂရုကာဗာဓ- ႀကီးေသာေရာဂါရွိသူ၊
(၆) ပါပမိတၱ- မေကာင္းေသာ မိတ္ေဆြရွိသူ၊
(၇) ဓန ဟီန- မစၥည္းဥစၥာ မရွိသူ၊
(၈) အာစာရ ဟီန- အက်င့္ယုတ္သူ၊
(၉) ကမၼ ဟီန- အလုပ္ မရွိ ပ်င္းရိေသာသူ၊
(၁၀) ပေယာဂ ဟီန- လံု႔လပေယာဂခ်ိဳ႔တဲ့သူ။
လိင္အဂၤါဇာတ္၊ ခိုင္မာတတ္၊ ၅-ရပ္ အေၾကာင္းမ်ိဳး။ ။
ပါရာဇိကဏ္ ပါဠိေတာ္၌ လိင္အဂၤါဇာတ္ ခိုင္မာထၾကြျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းငါးပါးကိုေဟာေတာ္မူသည္။
(၁) ရာဂုပတၳမၻ- ရာဂေၾကာင့္ ေတာင့္တင္းခိုင္မာျခင္း၊
(၂) ပႆာ၀ုပတၳမၻ- က်င္ငယ္စြန္႔လို၍ ခိုင္မာလာျခင္း၊
(၃) ၀စၥဳပတၳမၻ- က်င္ႀကီးစြန္႔လို၍ ထၾကြျခင္း၊
(၄) ၀ါတုပတၳမၻ- ေလတိုက္ခတ္ေသာေၾကာင့္ ထၾကြျခင္း၊
(၅) ဥစၥာလိဂၤပါဏ ဒ႒ဳ ပတၳမၻ- က်င္ေခ်ာင္း၌ရွိေသာ ပိုးတို႔ ထိုးဆြေသာေၾကာင့္ ေတာင့္တင္း ခိုင္မာျခင္း။
(၁) ရာဂုပတၳမၻ- ရာဂေၾကာင့္ ေတာင့္တင္းခိုင္မာျခင္း၊
(၂) ပႆာ၀ုပတၳမၻ- က်င္ငယ္စြန္႔လို၍ ခိုင္မာလာျခင္း၊
(၃) ၀စၥဳပတၳမၻ- က်င္ႀကီးစြန္႔လို၍ ထၾကြျခင္း၊
(၄) ၀ါတုပတၳမၻ- ေလတိုက္ခတ္ေသာေၾကာင့္ ထၾကြျခင္း၊
(၅) ဥစၥာလိဂၤပါဏ ဒ႒ဳ ပတၳမၻ- က်င္ေခ်ာင္း၌ရွိေသာ ပိုးတို႔ ထိုးဆြေသာေၾကာင့္ ေတာင့္တင္း ခိုင္မာျခင္း။
အျပစ္ ၆-ပါး၊ ကင္းစင္ျငား၊ လွထြားပ်ိဳ႔သူဇာ။ ။
အလွမယ္ေရြးခ်ယ္ရာ၌ ေအာက္ပါလကၡဏာ ေျခာက္ပါးကိုစိစစ္ရာသည္ဟူ၏။
(၁) နာတိ ထူလာ- မ၀လြန္းသူ၊
(၂) နာတိ ကိသာ- မပိန္လြန္းသူ၊
(၃) နာတိသုကၠာ-မျဖဴလြန္းသူ၊
(၄) နာတိ ကဏွာ- မမည္းလြန္းသူ၊
(၅) နာတိဒိဃာ- မရွည္လြန္းသူ၊
(၆) နာတိ ရႆာ-မပုလြန္းသူ။
အေျပာင္မယား ၆-ပါး။
(၁) မယားပါကြၽန္မကိုသိမ္းေသာအေျပာင္၊
(၂) လင္ပါကြၽန္မကို သိမ္းေသာအေျပာင္၊
(၃) ႏွစ္ပါးစံု၀ယ္ေသာကြၽန္မကိုသိမ္းေသာအေျပာင္၊
(၄) မယားမိဘကေပးေသာကြၽန္မကိုသိမ္းေသာအေျပာင္၊
(၅) လင္မိဘကေပးေသာကြၽန္မကို သိမ္းေသာအေျပာင္၊
(၆) ေငြေၾကးမစပ္ အလြတ္မိန္းမကိုသိမ္းေသာအေျပာင္။
မွတ္ခ်က္။ ။ အ႗သေခၤပ- ပုဒ္မ ၂၂၈။ မႏုက်ယ္ ဒသမတြဲ ပုဒ္မ ၄၂တို႔၌လည္းဆိုကုန္၏။
(၁) နာတိ ထူလာ- မ၀လြန္းသူ၊
(၂) နာတိ ကိသာ- မပိန္လြန္းသူ၊
(၃) နာတိသုကၠာ-မျဖဴလြန္းသူ၊
(၄) နာတိ ကဏွာ- မမည္းလြန္းသူ၊
(၅) နာတိဒိဃာ- မရွည္လြန္းသူ၊
(၆) နာတိ ရႆာ-မပုလြန္းသူ။
အေျပာင္မယား ၆-ပါး။
(၁) မယားပါကြၽန္မကိုသိမ္းေသာအေျပာင္၊
(၂) လင္ပါကြၽန္မကို သိမ္းေသာအေျပာင္၊
(၃) ႏွစ္ပါးစံု၀ယ္ေသာကြၽန္မကိုသိမ္းေသာအေျပာင္၊
(၄) မယားမိဘကေပးေသာကြၽန္မကိုသိမ္းေသာအေျပာင္၊
(၅) လင္မိဘကေပးေသာကြၽန္မကို သိမ္းေသာအေျပာင္၊
(၆) ေငြေၾကးမစပ္ အလြတ္မိန္းမကိုသိမ္းေသာအေျပာင္။
မွတ္ခ်က္။ ။ အ႗သေခၤပ- ပုဒ္မ ၂၂၈။ မႏုက်ယ္ ဒသမတြဲ ပုဒ္မ ၄၂တို႔၌လည္းဆိုကုန္၏။
အပ်ိဳစင္မ်ိဳး ၃-ပါး ၄-ပါး ၇-ပါး ၉-ပါး။ ။
ကညာေခၚအပ်ိဳစင္တို႔ကို ဓမၼသတ္စာေစာင္မ်ားႏွင့္ အဘိဓါန္က်မ္းမ်ားမွထုတ္ႏႈတ္၍ျပအံ့။ ၀ယ ေဘဒအားျဖင့္ ၄-ပါးဟူေသာ္ကား-
(၁) ေဂၚရီ- ရွစ္ႏွစ္ရြယ္အပ်ိဳစင္၊
(၂) ကုမာရီ- ဆယ္ႏွစ္ရြယ္အပ်ိဳစင္၊
(၃) ကညာ- ဆယ့္ႏွစ္ႏွစ္ရြယ္အပ်ိဳစင္၊
(၄) မဟလ’ိကာ- ထို႔ထက္လြန္ေသာအပ်ိဳစင္။
တစ္နည္း အမ်ိဳး၀ံသေဘဒအားျဖင့္ ၉-ပါးကား
(၁) ဒါရိကာ- ၇-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၂) ေဂါရီ- ၈ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၃) ကညာ- ၁၀-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၄) ကုမာရီ- ၁၂-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၅) ေသြးစုန္း- ၁၃-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၆) မ်က္မည္း- ၁၅-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၇) မ်က္၀န္း- ၂၀-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၈) မ်က္ညြတ္ ၂၅-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၉) ေမ်ာင္းတူး- ၄၀-ႏွစ္အထက္အပ်ိဳစင္။
တစ္နည္း မႏုစိတၱရ ဓမၼသတ္က်မ္းလာ အပ်ိဳစင္ ၇-ပါးကား-
(၁) ေဂါရီ- ရွစ္ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၂) ကလ်ာဏီ- ၁၀-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၃) ကုမာရီ- ၁၂-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၄) ေသြးစုန္း- ၁၃-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၅) မ်က္မည္း- ၁၅-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၆) မ်က္၀န္း- ၂၀-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၇) ေမ်ာင္းတူး- ၃၀-ႏွစ္အထက္ အပ်ိဳစင္။
တစ္နည္း အဘိဓါန္ဋီကာက်မ္းလာ အပ်ိဳစင္ ၃-ပါးကား -
(၁) ေဂါရီ ၈-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၂) ကညာ- ၁၀-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၃) ကုမာရီ- ၁၂-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊ ထို႔အျပင္ အပ်ိဳစင္ ၂၁-ရပ္ ၂၈-ရပ္ရွိေသးေၾကာင္းႏွင့္ ေဖၚျပထားေလသည္။
(၁) ေဂၚရီ- ရွစ္ႏွစ္ရြယ္အပ်ိဳစင္၊
(၂) ကုမာရီ- ဆယ္ႏွစ္ရြယ္အပ်ိဳစင္၊
(၃) ကညာ- ဆယ့္ႏွစ္ႏွစ္ရြယ္အပ်ိဳစင္၊
(၄) မဟလ’ိကာ- ထို႔ထက္လြန္ေသာအပ်ိဳစင္။
တစ္နည္း အမ်ိဳး၀ံသေဘဒအားျဖင့္ ၉-ပါးကား
(၁) ဒါရိကာ- ၇-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၂) ေဂါရီ- ၈ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၃) ကညာ- ၁၀-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၄) ကုမာရီ- ၁၂-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၅) ေသြးစုန္း- ၁၃-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၆) မ်က္မည္း- ၁၅-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၇) မ်က္၀န္း- ၂၀-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၈) မ်က္ညြတ္ ၂၅-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၉) ေမ်ာင္းတူး- ၄၀-ႏွစ္အထက္အပ်ိဳစင္။
တစ္နည္း မႏုစိတၱရ ဓမၼသတ္က်မ္းလာ အပ်ိဳစင္ ၇-ပါးကား-
(၁) ေဂါရီ- ရွစ္ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၂) ကလ်ာဏီ- ၁၀-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၃) ကုမာရီ- ၁၂-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၄) ေသြးစုန္း- ၁၃-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၅) မ်က္မည္း- ၁၅-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၆) မ်က္၀န္း- ၂၀-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၇) ေမ်ာင္းတူး- ၃၀-ႏွစ္အထက္ အပ်ိဳစင္။
တစ္နည္း အဘိဓါန္ဋီကာက်မ္းလာ အပ်ိဳစင္ ၃-ပါးကား -
(၁) ေဂါရီ ၈-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၂) ကညာ- ၁၀-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊
(၃) ကုမာရီ- ၁၂-ႏွစ္အပ်ိဳစင္၊ ထို႔အျပင္ အပ်ိဳစင္ ၂၁-ရပ္ ၂၈-ရပ္ရွိေသးေၾကာင္းႏွင့္ ေဖၚျပထားေလသည္။