သမိုင္းထဲကေလာကီပညာ

ေဒါက္တာသန္းထြန္းက " ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ ေလာကီပညာအေရးပါပံု " စာတမ္းငယ္ကိုျပဳစုေရးသားတဲ့အခါ ဗဒံုမင္းလက္ထက္ကို အထူးကိုးကားခဲ့တယ္လို႕ဆိုပါတယ္။ အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ ျမန္မာေတြရဲ့ အေခါင္အထြတ္ ကို ေရာက္တဲ့အခ်ိန္ျဖစ္လို႕ပါတဲ့။

ျမန္မာ့သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ ျမန္မာေတြ ေလာကီပညာကို ဘယ္ေလာက္ အားကိုးတယ္ဆိုတာ ေဖာ္ျပလိုတဲ့ရည္ရြယ္ျပီး ေရးသားတင္ျပသြားတယ္ဆိုေပမယ့္ ပဒံုမင္းလက္ထက္ ေခတ္တစ္ေခတ္တည္းကိုသာေျပာသြားတယ္။ ဒီေတာ့ က်န္တဲ့ေခတ္ကာလေတြအတြက္ မင္းတို႕လူငယ္ေတြဆက္လုပ္ၾကဆိုတဲ့သေဘာ သက္ေရာက္သြားပါတယ္။ ဒီအလုပ္ဆက္လုပ္ဖို႕ဟာ အေျပာလြယ္သေလာက္ တကယ့္လက္ေတြ႕မွာေတာ့ အခ်က္လက္ရွာရတာခက္ခဲျပီး အင္မတန္ ဝိေရာဓိျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ အလုပ္ျဖစ္ေနပါတယ္။

ျမန္မာေတြအတြက္ ေလာကီပညာဟာ အင္း၊ အိုင္ ၊ ခလဲ့၊ လက္ဖြဲ႕ ၊ ဂါထာ၊ မႏၲန္၊ ပီယ၊ ေဗဒင္ ယၾတာ၊ အတိတ္၊ နိမိတ္ ၊ တေဘာင္၊ စနည္း ၊ ဘေဝါ ဆိုျပီးရွိပါတယ္။ အင္း၊ အိုင္ ၊ ခလဲ့၊ လက္ဖြဲ႕ ၊ ဂါထာ၊ မႏၲန္၊ ပီယ စတာေတြကို ပထမအုပ္စု ၊ ေဗဒင္ ယၾတာကို ဒုတိယအုပ္စု ၊ နိမိတ္ ၊ တေဘာင္ ၊ စနည္း ၊ ဘေဝါ စတာေတြကို တတိယအုပ္စုုဆိုျပီးအုပ္စု သုံးစုခြဲလို႕ရမယ္ထင္ပါတယ္။ လူေျပာသူေျပာသိပ္မ်ားတဲ့ ေဆးမင္ေၾကာင္ဟာ ပထမအုပ္စုထဲကျဖစ္ျပီး ၊ ဥစၥာပစၥည္း ဘယ္မွာျမဳပ္ထားတယ္ဆိုတာကိုညြန္းတဲ့ သိုက္စာကို ဒုတိယအုပ္စုထဲထည့္ပါမယ္။

ေလာကီပညာကို ေမွာ္ပညာလို႕ေခၚျပီး သိုးေဆာင္းဘာသာစကားနဲ႕ေျပာေတာ့ Magic ။ ဖေရဇာ (J.G Frazer) ကျဖင့္ ေလာကီပညာဆိုတာ တူရာတူေၾကာင္းျဖစ္တယ္ (Homeopathic Magic) နဲ႕ ထိထားလို႕အက်ိဳးတူကူးစက္တယ္ ( Contagious Magic ) ဆိုျပီးအေျခခံ ႏွစ္မ်ိဳးရွိတယ္လို႕ဆိုပါတယ္။ ဒါကိုအလြယ္ေျပာတဲ့အခါ ျဖစ္ခ်င္တာကို အတုလုပ္ျခင္း (Imitation) နဲ႕ အစြမ္းထက္ျမက္တဲ့ပစၥည္းကို ထိကိုင္ထားလို႕ ကိုယ့္မွာလည္း အစြမ္းတိုးတက္လာျခင္း(Contagion) ဆိုျပီးေျပာရပါမယ္။

ေလာကီပညာ ေမွာ္ပညာဆိုတာ ယံုၾကည္မႈကိုအေျခခံကာ ျဖစ္တည္လာျခင္းျဖစ္ျပီး သမိုင္းမတင္မွီေခတ္ကာလကတည္းကရွိခဲ့တယ္လို႕ ယူဆႏိုင္ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့အႏွစ္တစ္ေသာင္းေက်ာ္ကျဖစ္တဲ့ ျပဒါးလင္းဂူ ( ပဒတ္လိုဏ္ဂူ ) နံရံေပၚမွာေရးခဲ့တဲ့ အ႐ုပ္ေတြထဲက သမင္႐ုပ္ ၊ ႏြား႐ုပ္ ႏွင့္ ေမွာ္ဆရာ႐ုပ္ေတြဟာ သာမန္႐ိုး႐ိုး အ႐ုပ္ေတြမဟုတ္ပါ။

ေမွာ္ဆရာက ရြတ္ဖတ္ျပီး အ႐ုပ္ကိုလွံနဲ႕ထိုးၾကရင္ ေနာက္တစ္ေန႕ အမဲလိုက္တဲ့အခါ သားေကာင္ေတြရမယ္လို႕ ယံုၾကည္ခ်က္မႈနဲ႕ ဂူနံရံမွာေရးဆြဲခဲ့တာျဖစ္မယ္လို႕ ခန္႕မွန္းၾကပါတယ္။ ဒါဟာ အတူကိုအတုလုပ္တဲ့ (Sympathetic Magic) ေမွာ္အတတ္လို႕ ထင္ျမင္ခ်က္ ေပးထားပါတယ္။ အဲဒိ ေလာကီပညာဆိုင္ရာ ယံုၾကည္မႈဟာ ယေန႕ေခတ္သစ္ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈမွာေတာင္ ရွိေနပါေသးတယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ " ေႂကြးတင္ ရွင္ဘုရင္ဆပ္ " စကားနဲ႕အတူ အိမ္မွာ ဘုရင္နဲ႕ မိဘုရားပံု ခ်ိပ္ဆြဲထားတက္သလိုမ်ိဳးပါ။

ပညာရွင္တခ်ိဳ႕က ျမန္မာ့ေလာ့ကီပညာဟာ သေရေခတၱရာ ေခတ္ ေလာက္ကတည္းက စတယ္လို႕ဆိုပါတယ္။ ေဒါက္တာသန္းထြန္းရဲ့ ျမန္မာ့သမိုင္းပံုစာအုပ္ထဲက " ပ်ဴ " စာတမ္းငယ္ထဲမွာေတာ့ ပ်ဴေတြဟာ သူတစ္ပါးအသက္မသတ္လိုလို႕ ပိုးထည္မဝတ္ ၊ သို႕ေသာ္ ေဗဒင္ေမးဝါသနာပါတယ္ လို႕ဆိုထားပါတယ္။ ကိုးကားစရာအေထာက္ထား နည္းပါးလြန္းတဲ့အတြက္ သေရေခတၱရာ ပ်ဴေခတ္ ကတည္းက ျမန္မာ့ေလာ့ကီပညာဟာ စေနျပီလို႕ေျပာရင္ သိပ္ရဲတင္းလြန္းရာက်ပါမယ္။

ပညာရွင္တခ်ိဳ႕ကဆိုတယ္။ ေလာကီပညာရပ္ေတြျဖစ္တဲ့ အင္း၊ အိုင္ ၊ ခလဲ့၊ လက္ဖြဲ႕ ၊ ဂါထာ၊ မႏၲန္၊ ပီယ၊ ေဗဒင္ ၊ ေဆးမင္ေၾကာင္ ပညာေတြဟာ ပုဂံေခတ္အေစာပိုင္းမွာ ဆိုးသြမ္းတယ္လို႕အဆိုရွိတဲ့ အရည္းၾကီးေတြရဲ့ပညာရပ္ျဖစ္ပါတယ္တဲ့။ အရည္းဆိုတာ ရဟန္းကိုေခၚတာျဖစ္ျပီး ေျမဝယ္တဲ့အခါ ေသပြဲက်င္းပျပီး ကိစၥျဖတ္ေလ့ရွိတယ္ဆိုတာေလာက္သာ ေက်ာက္စာေတြမွာေတြ႕ရတယ္။ ဒီေတာ့ ရဟန္းေတြဟာ ေသရည္ေသာက္တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကိုသာ လက္ခံစရာရွိတယ္။ လူတခ်ိဳ႕ဆိုသလို မိုက္ရမ္းဆိုးသြမ္းတဲ့အျပဳမႈမ်ိဳးရွိတယ္ဆိုတဲ့ မွတ္တမ္းမ်ိဳးမေတြ႕ရွိေသးပါ။

ေက်ာက္စာထဲမွာလည္းေတြ႕ရျပီး ျဖစ္ႏိုင္တာကို ခန္႕မွန္း ( Studies Guess )ေျပာရရင္ ျမန္မာေတြရဲ့ ပထမေရႊေခတ္ ပုဂံ ၁၁ ရာစုေလာက္မွာေတာ့ ေလာကီပညာ အားေကာင္းစျပဳေနပါျပီ။ ပုဂံဟာ စီးပြါးေရး ၊ ႏိုင္ငံေရးအင္အားေတာင့္တင္းလာတဲ့အတြက္ မိမိတို႕ေကာင္းမႈကုသိုလ္ ဘုရားပုထိုးတည္ရာမွာလည္းေကာင္း ဗိသုကာလုပ္ငန္း၊ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း ၊ လယ္ယာလုပ္ငန္း၊ လက္မႈလုပ္ငန္းေတြမွာ အသုံးျပဳဖို႕ အႏၵိယသား လုပ္သားေတြတင္သြင္းေနရပါျပီ။

အခါေပး ပုဏၰား ဟူးရားေတြဟာ ဘုရင့္နန္းေတာ္ဆိုင္ရာ အခန္းနားေတြမွာ အဓိက ဦးစာေပး ပညာရွင္ေတြ ျဖစ္ေနပါျပီ။ တနည္းေျပာေတာ့ သူတို႕ဟာအဆင့္ျမင့္ ေလာကီပညာရွင္ေတြပါပဲ။ သူတို႕ႏွင့္အတူတပါတည္း တင္သြင္းမိရက္သားျဖစ္ေနတာက ဟိႏၵဳအယူဝါဒ နဲ႕ ေလာကီပညာ ဆိုင္အတတ္ပညာေတြပါဘဲ။ အတြင္း အျပင္မွာရွိတဲ့ အႏုပညာလက္ရာေတြကိုၾကည့္ျပီးေနာက္မွာေတာ့ ယခုအေခၚ နန္းဘုရား ၊ ေစတနာၾကီးဘုရားတို႕ဟာ ပုဂံေခတ္ အႏၵိယသားတို႕ ဝတ္ျပဳကိုးကြယ္ရာ ဟိႏၵဳနတ္ဘုရားေက်ာင္းေတြျဖစ္တယ္ဆိုတာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ရာႏႈန္းျပည့္နီးပါးရွိပါတယ္။

ရာဇဝင္စာအုပ္ေတြထဲမွာေတာ့ မႏုဟာဘုရင္ ဟာ ဗ်တ္ဝိကိုသတ္ျပီ ျမိဳ႕႐ိုးေပၚမွာ ျမႇဳပ္တယ္။ သထံုျမိဳ႕ကိုပတ္ျပီး ေသြးစက္ေတြကိုခ်တဲ့အခါ အစိမ္းသရဲအျဖစ္နဲ႕ ျမိဳ႕ကို ေစာင့္ေရွာက္ရတယ္ လို႕ ဆိုတယ္။အနိ႐ုဒၶ ( အမ်ားအေခၚ အေနာ္ရထာ ) (၁၀၄၄- ၁၀၇၇ ) သထံုကိုသြားတိုက္တဲ့အခါ အခိုင္မာခုခံသည္ကတစ္ေၾကာင္း ျမိဳ႕႐ိုးေပၚမွာ ျမႇဳပ္ထားတဲ့ အစိမ္းေသသရဲ ဗ်တ္ဝိကခုခံတဲ့အခါ အလြယ္တကူတိုက္၍မရ လို႕ဆိုပါတယ္။

မႏုက်ယ္ ဓမၼသတ္ ျမီးခန္းမွာေတာ့ ျမိဳ႕စေတးခံရမယ့္ လူဆီက ေႂကြးမေတာင္းရလို႕ပါျပီးျဖစ္ေနပါတယ္။ ဟုတ္မဟုတ္ေသခ်ာမေျပာႏိုင္ေပမယ့္ ျမိဳ႕႐ိုး၊ က်ဳံး ၊ နန္းေတာ္တည္ေဆာက္တဲ့အခါ လူသတ္ျပီးစေတးတယ္ဆိုတာေတာ့ လူေျပာသူေျပာမ်ားတဲ့ ေလာကီပညာရပ္ တစ္ခုအပါဝင္ ျဖစ္ေနပါတယ္။

ထီးလိႈင္မင္း ( ၁၀၈၄- ၁၁၁၃) (အမ်ားအေခၚ က်န္စစ္သား) နန္းတက္ျပီး တစ္ဆယ့္ခုႏွစ္ ႏွစ္အၾကာမွာ နန္းေတာ္သစ္တည္ေဆာက္ပါတယ္။ နန္းေတာ္တည္ေဆာက္ပံုအေသးစိတ္ကို မြန္ဘာသာနဲ႕ ေက်ာက္စာေရးထိုးမွတ္တမ္းတင္ခဲ့ျပီး ယခု" က်န္စစ္သားနန္းတည္ေက်ာက္စာ မြန္ဘာသာ " လို႕ေခၚပါတယ္။

အဲဒိနန္းတည္ေက်ာက္စာဟာ ဗိသုကာပညာ ပႏၷနက္တည္ေဆာက္ပံု စတာေတြထက္ ေန႕စဥ္စီမံတဲ့ အႏၲရာယ္ကင္း ေလာကီအစီရင္ေတြကိုသာ အေသးစိတ္မွတ္တမ္းတင္ထားခဲ့တာမ်ားပါတယ္။ ဒါဟာ ပုဂံေခတ္ဦးပိုင္းေလာကီပညာအေၾကာင္းမွတ္တမ္းတင္ထားတဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ အခိုင္မာဆုံး မွတ္တမ္းေက်ာက္စာျဖစ္ပါတယ္။

၄ ႏိုဝင္ဘာ ၁၁၀၁ မွ ၉ ေမ ၁၁၀၂ အထိ နန္းေတာ္တည္ေဆာက္ခ်ိန္ ၆ လၾကာတယ္။ တည္ေဆာက္ခ်ိန္ေျခာက္လဆိုေပမယ့္ တည္ေဆာက္မႈမွာ ပါဝင္သူေတြအားလုံးဟာ ေန႕စဥ္ရက္ဆက္လုပ္ငန္းခြင္ဝင္ရတာမ်ိဳးမဟုတ္ပါ။ ေလာကီပညာရွင္ ေဗဒင္ပညာရွင္ ပုဏၰား ဟူးရားေတြရဲ့ တြက္ခ်က္မႈအရ အခါေတာ္ေပးတဲ့ေန႕ရက္ေတြအတိုင္းသာ တသေဝမတိမ္း လုပ္ရပါတယ္။ တည္ေဆာက္ပံုအစ အဆုံးအေသးစိတ္ကို ေဒါက္တာသန္းထြန္းရဲ့ က်န္စစ္သားနန္းတည္ေက်ာက္စာ မြန္ဘာသာစာတမ္းမွာဖတ္ပါ။ ဒီေနရာမွာေတာ့ စိတ္ဝင္စားစရာ ေလာကီအစီရင္တခ်ိဳ႕ကိုသာရည္ညြန္းသြားပါမယ္။

၄ ႏိုဝင္ဘာ ၁၀၁၁ ။ ။ တည္ေဆာက္မႈမွာပါဝင္တဲ့ သံပ်င္ၾကီး၊ သံပ်င္ငယ္၊ ကလန္ ၊ သူၾကီး ၊ ယင္သင္ ၊ ပုဏၰား ၊ ဟူးရား ၊ ဗိသုကာ နဲ႕ ေဝါထမ္းပုဏၰား မ်ား အတြင္းအကႌ်တို ၊ အျပင္အကႌ်ရွည္ နဲ႕ ပုဆိုးျဖဴဝတ္ရတယ္။ မြန္လူမ်ိဳး ၁၂၆ ေယာက္ ၊ ေျမကာလသားအိုး ၁၂၀ ။ ဗိႆႏိုး နတ္မင္းကိုပူေဇာ္။ ေကာင္းျမတ္တဲ့အခ်ိန္ၾကေရာက္ျပီလို႕ စည္တီး။ ေန႕သုံးဗဟိုရ္ မွာတစ္ဆယ့္ခုႏွစ္ဌာနေတြမွာေရေဆး။

၅ ႏိုဝင္ဘာ ၁၀၁၁ ။ ။ ေရေဆး ေရပက္တစ္ၾကိမ္ထပ္ျပီးလုပ္။

၆ ႏိုဝင္ဘာ ၁၀၁၁ - ၂၄ ဇန္နဝါရီ ၁၁၀၂ ။ ။ အခါေတာ္မေပးတဲ့အတြက္ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ရပ္နား။

၂၅ ဇန္နဝါရီ ၁၁၀၂ ။ ။ ေနာက္ထပ္တစ္ၾကိမ္ ေရေဆး ေရပက္လုပ္။

၂၆ ဇန္နဝါရီ ၁၁၀၂ - ၂၂ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၁၀၂ ။ ။ အခါေတာ္မေပးတဲ့အတြက္ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ရပ္နား။

၂၃ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၁၀၂ ။ ။ ေဝါထမ္းပုဏၰားမ်ား အတြင္းအကႌ်တို ၊ အျပင္အကႌ်ရွည္ နဲ႕ ပုဆိုးျဖဴဝတ္ျပီးေရခတ္ဆင္း။ ပႏၷက္႐ိုက္ ေရႊၾကိဳးတား။

၂၄ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၁၀၂ ။ ။ တစ္ဗဟိုလ္ တစ္နာရီ (စက္နာရီ ၉ နာရီ ၂၄ မိနစ္) မွာ အျပင္နကၡတ္ကိုၾကည့္ျပီး အတိတ္ေကာင္း နိမိတ္ေကာင္းဖတ္၊ စာနဲ႕ေရး။ ရဟန္းေတြ ပရိတ္ရြတ္။

၂၅-၂၇ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၁၀၂ ။ ။ အခါေတာ္မေပးတဲ့အတြက္ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ရပ္နား။

၂၈ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၁၀၂ ။ ။ ေရႊကာလသားအိုး ၈လုံး၊ ေငြကာလသားအိုး ၈လုံး၊ ေၾကးကာလသားအိုး ၁၀၈လုံး။ ဓားလြယ္ကိုင္ထားတဲ့ ျမန္မာနဲ႕ အိုးကိုေပြ႕ကိုင္မယ့္လူေတြက ပုဆိုးျဖဴဝတ္ျပီး၊ ေပါင္းျဖဴေဆာင္း။

၁ မတ္ ၁၁၀၂ ။ ။ နံနက္ ၁၁နာရီ ၁၆ မိနစ္မွာ မဟာေထရ ၊ ရွင္အရဟံနဲ႕ ပရိတ္ရြတ္သံဃာ ၈၁၀၈ပါးပရိတ္ရြတ္ ၊ ေခါင္းေဆာင္ မဟာေထရွိပါးအတြက္ ဖ်ာရွစ္ခ်ပ္၊ ပန္းေရးပုဆိုး ၈ ထည္။ တူရြင္း ၈ ေခ်ာင္း။ ကာလသားအိုး ၁၀၈ လုံး။ ခ႐ုသင္း ၁၀၈ခု။ ဖ်ာ ၁၀၈ ခ်ပ္။ ပန္းေရးပုဆိုး ၁၀၈ထည္။ တူရြင္း ၁၀၈ ေခ်ာင္း။

၂ မတ္ ၁၁၀၂ ။ ။ တနဂၤေႏြေန႕ တစ္ဗဟိုရ္(နံနက္ စက္နာရီ ၉နာရီတိတိ) ဥသွ်စ္ရြက္နီ႑ာန္ ေရႊျပားခတ္တဲ့ အဆင္းတန္ဆာဝတ္ ပုဏၰားသမီးပ်ိဳေတြက ခ်ည္မွ်င္ကိုယူျပီး ၊ သံဗ်င္ျပဇ်ာ လကၤာရကတန္းထိုးျပီး ပႏၷက္တိုင္ေတြမွာရစ္ပတ္။

၃ မတ္ ၁၁၀၂။ ။ေၾကးကာလသားအိုး ၃၃ လုံး၊ ဖ်ာ ၃၇ ခ်ပ္၊ ငွက္ေပ်ာပြဲ ၃၇၊ ကာလသာေရအိုး ၁၄၈ လုံး၊ ေရႊပန္း ၃၇ ကုံး၊ ဆီမီး ေဒါင္းလန္း ၃၇ခု၊ သံဘုတ္ေဒါင္းလန္း ၃၇ ၊ ေနစာျမက္ထည့္ ခ႐ုသင္း ၃၇ လုံး။

၄ - ၆ မတ္ ၁၁၀၂ ။ ။ အခါေတာ္မေပးတဲ့အတြက္ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ရပ္နား။

၇ မတ္ ၁၁၀၂ ။ ။ နန္းေတာ္ ၁၀ ဌာနမွာ ေရႊျပား၊ ေငြျပား ၊ ေၾကးျပား သုံးျပားစီ ေျမမွာျမႇဳပ္ႏွံ ။ တိုင္ထူဖို႕ တူးထားတဲ့တြင္းထဲမွာ ေရႊျပား ၊ ေငြျပား ၊ ေၾကးျပား ေတြကိုျဖန္႕ခင္း။ အစီရင္အားလုံးျပည့္စံုေၾကာင္း ပုဆိုးေပၚမွာေရးျပီး၊ တိုင္ရင္းမွာ ပုဆိုးကိုထုပ္စည္း။

၈ မတ္ ၁၁၀၂ ။ ။ စေနေန႕ သုံးဗဟိုရ္ ( စက္နာရီ ညေနသုံးညာရီ ) သံဗ်င္ ကကာၤသူရ္ ၊ သံဗ်င္ ရာဇိသူရ္၊ သံဗ်င္ ရိပုသဒၵေနာ၊ သံဗ်င္ မဟာဆတိၱ၊ သံဗ်င္ သံဗ်င္ျပဇ်ာ လကၤာရ ၊ ပုဏၰား ဟူးရားတို႕က နန္းရင္ျပင္ေလးဘဲအစပ္မွာ နိဓိ(ရတနာအိုး) ကိုပုဆိုးျဖဴထုပ္ျပီးျမႇဳပ္။

၉-၁၁ မတ္ ၁၁၀၂ ။ ။ အခါေတာ္မေပးတဲ့အတြက္ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ရပ္နား။

၁၂ မတ္ ၁၁၀၂ ။ ။ ျပာသာဒ္ၾကီးၾကငွန္းတိုင္ တြင္းတူး။ ချပင္ဆင္ကပ္တိုင္ ေလးတိုင္စိုက္။ ၃ ဗဟိုရ္ ၂ နာရီ (စက္နာရီ ညေန ၅ နာရီ) မွာေထာင့္တိုင္ေတြစိုက္ထူ။

၁၃ မတ္ ၁၁၀၂ ။ ။ ေသာၾကာေန႕ နံနက္ေစာေစာ ၅ နာရီ ( စက္နာရီ ၇ နာရီ ) ေလွကားေလးဖက္တပ္ဆင္။ အရပ္ ဆယ္မ်က္ႏွာကို ရွစ္ခိုး။

၁၄ မတ္ - ၆ ဧျပီ ၁၁၀၂ ။ ။ အခါေတာ္မေပးတဲ့အတြက္ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ရပ္နား။

၇ ဧျပီ ၁၁၀၂ ။ ။ တနလၤာေန႕ ေလးဌာနေဘးတိုင္ေတြကို ထြင္းေဖာက္။

၈ ဧျပီ ၁၁၀၂ ။ ။ အခါေတာ္မေပးတဲ့အတြက္ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ရပ္နား။

၉ ဧျပီ ၁၁၀၂ ။ ။ ဗုဒၶဟူးေန႕ သီဟန ပလႅင္ထားဖို႕ရာ ျပသာဒ္ၾကီး ေလးမ်က္ႏွာ ေလွကားတပ္ဆင္။

၁၁ ဧျပီ ၁၁၀၂ ။ ။ ေလွကားတပ္ဆင္ျပီး။

၁၂-၁၅ ဧျပီ ၁၁၀၂ ။ ။ အခါေတာ္မေပးတဲ့အတြက္ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ရပ္နား။

၁၆ ဧျပီ ၁၁၀၂ ။ ။ ဗလိနတ္စာေကြၽး ၊ ဗိႆႏိုးနတ္မင္းပူေဇာ္။

၁၇-၂၄ ဧျပီ ၁၁၀၂ ။ ။ အခါေတာ္မေပးတဲ့အတြက္ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ရပ္နား။

၂၅ ဧျပီ ၁၁၀၂ ။ ။ ေသာၾကာေန႕ တိုင္ဖို ၊ တိုင္မအားလုံးစိုက္ထူျပီး။

၂၆ ဧျပီ - ၅ ေမ ၁၁၀၂ ။ ။ ပူေဇာ္ပြဲထပ္လုပ္။

၉ ေမ -၁၁၀၂ ။ ။ ဗိႆႏိုးနတ္ ပူေဇာ္။ သီဟန ပလႅင္အေခ်ာသတ္ ျပီးစီး၊ ရႊနန္းေတာ္တည္ေဆာက္မႈအျပီးသတ္။

အထက္ေဖာ္ျပပါအခ်က္ေတြဟာ နန္းေတာ္တည္ေဆာက္မႈလုပ္ငန္းေတြထဲကမွ စိတ္ဝင္စားစရာတခ်ိဳ႕ ျဖစ္ပါတယ္။ နန္းတည္ေက်ာက္စာအရ နန္းေတာ္တည္ေဆာက္မႈျဖစ္စဥ္တစ္ခုလုံးကို ေလ့လာတဲ့အခါ ေလာကီအစီရင္ေတြကသာလြမ္းမိုးထားတာေတြ႕ရပါတယ္။

ထီးလိႈင္မင္းဟာ ပိဋကတ္ သုံးပံုအလႉရွင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ျဖစ္ျပီး ရွင္အရဟံလို ဆရာေကာင္း မ်ိဳးအနားမွာရွိေနပါလွ်က္ နန္းေတာ္ဆိုင္ရာ အခန္းနားေတြမွာ ေလာကီအစီရင္ေတြကို ပိုပိုသာသာ ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္ခဲ့တာေတြ႕ရပါတယ္။

၇ မတ္ ၁၁၀၂ မွာေတာ့ နန္းေတာ္ ၁၀ ဌာနမွာ ေရႊျပား၊ ေငြျပား ၊ ေၾကးျပား သုံးျပားစီ ေျမမွာျမႇဳပ္ႏွံတယ္ ။ တိုင္ထူဖို႕ တူးထားတဲ့တြင္းထဲမွာ ေရႊျပား ၊ ေငြျပား ၊ ေၾကးျပား ေတြကိုျဖန္႕ခင္းျပီးျမႇဳပ္ျပန္တယ္။ အစီရင္အားလုံးျပည့္စံုေၾကာင္း ပုဆိုးေပၚမွာေရးျပီး၊ တိုင္ရင္းမွာ ပုဆိုးကိုထုပ္စည္းထားတယ္။ အလြယ္ေျပာေတာ့ ဒါဟာ နန္းေတာ္သစ္တည္ေဆာက္ရာမွာ " အင္း " ခ် တာျဖစ္ပါတယ္။

လူေျပာသူေျပာမ်ားလွတဲ့ လူသတ္ျပီးစေတးတာမ်ိဳးေတာ့ မေတြ႕ရပါ။ သို႕ေပမယ့္ ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ ဒီမင္းဟာ နန္းေတာ္သစ္တည္ေဆာက္ရာမွာ ေလာကီပညာေတြကို ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္ေစတဲ့ ပထမဦးဆုံး မင္းအျဖစ္မွတ္တမ္းဝင္ပါတယ္။